AUTONOMICZNY UKŁAD NERWOWY
Autonomiczny układ nerwowy jest odpowiedzialny w organizmie za wszystkie reakcje niezależne od naszej woli. Dzieli się on na układ współczulny (sympatyczny) o działaniu pobudzającym i przywspółczulny (parasympatyczny) o działaniu hamującym.
Układ współczulny i przywspółczulny, działają na zasadzie przeciwieństw. Gdy układ współczulny np. przyspiesza oddech i bicie serca, zwęża naczynia krwionośne i podnosi ciśnienie krwi, zwalnia pracę jelit, przywspółczulny wywołuje reakcje odwrotne czyli: zwalnia oddech i pracę serca, obniża ciśnienie krwi, przyspiesza perystaltykę jelit.
Układ współczulny odpowiada za przygotowanie organizmu do walki bądź ucieczki. Jest on aktywny w czasie stresupo zniknięciu zagrożenia, układ ten wyłącza się, a efekty jego pobudzenia są neutralizowane przez układ przywspółczulny, który odpowiada za odpoczynek organizmu. Dzień wyzwala pracę układu współczulnego, nocpreferuje układ przywspółczulny.
Układ współczulny powoduje w organizmie:
rozszerzenie źrenic
skurcz mięśni gładkich, zwężenie naczyń krwionośnych mięśni szkieletowych, powodujące podwyższenie ciśnienia tętniczego krwi
szybszą pracę serca
wydzielanie małej ilości gęstej śliny
skuteczniejszy rozkład glikogenu w wątrobie
gęsią skórkę
zawilgocenie i ochłodzenie dłoni
rozszerzenie mięśni oskrzeli
reakcję “walcz albo uciekaj”
uczucie potrzeby oddawania moczu, przy jednoczesnym skurczu zwieracza cewki moczowej
hamowanie perystaltyki jelit
skłonność do niedoboru soku żołądkowego
pobudzenie nadnerczy do produkcji adrenaliny
Układ przywspółczulny odpowiada za:
zwężanie źrenic
zmniejszanie siły skurczu mięśnia sercowego
rozszerzanie naczyń krwionośnych, a przez to niskie ciśnienie tętnicze krwi
wydzielanie dużej ilości płynnej śliny
wzrost wydzielania insuliny
sporadyczne pojawianie się lub brak gęsiej skórki
suche, ciepłe dłonie
zwężanie oskrzeli
reakcję odpoczywaj i leniwie traw pożywienie
kurczenie i opróżnianie pęcherza moczowego
nasilenie skurczów przewodu pokarmowego
zwiększone wydzielanie kwasu żołądkowego
częste uczucie swędzenia skóry
skłonność do niedoboru soku żołądkowego
pobudzenie nadnerczy do produkcji adrenaliny
